Hôm 29 tháng Ba vừa qua, Bộ Giáo dục Công giáo đã công bố Huấn thị về các trường Công giáo, với tựa đề “Căn tính của trường Công giáo để có một nền văn hóa đối thoại”.

Văn kiện nhắm trình bày một suy tư và những hướng sâu rộng và cập nhật hơn về giá trị của căn tính Công giáo của các trường trong Giáo hội, công hiến một số tiêu chuẩn thích hợp trước những thách đố thời nay, tiếp tục với những tiêu chuẩn vẫn luôn có giá trị, như Đức Thánh cha Phanxicô đã khẳng định: “Chúng ta không thể thực hiện một nền văn hóa đối thoại nếu chúng ta không có căn tính”.

Huấn thị nhắm đáp ứng những nhu cầu được nêu lên gần đây, đó là cần có một ý thức rõ ràng hơn và nhấn mạnh hơn về căn tính Công giáo của các trường Giáo hội trên toàn thế giới. Ngoài ra, nhiều phái đoàn các giám mục về Roma thăm Tòa Thánh cũng nói đến nhu cầu đó. Thêm vào đó có những vụ xung đột và kiện tụng vì những giải thích khác nhau về ý niệm truyền thống, liên quan đến căn tính Công giáo của các trường Giáo hội đứng trước những thay đổi mau lẹ những năm gần đây, trong đó có sự phát triển tiến trình hoàn cầu hóa với sự gia tăng đối thoại liên tôn và liên văn hóa.

Huấn thị gồm ba chương chia làm 93 đoạn, lần lượt đề cập đến:

Các trường Công giáo trong sứ vụ của Giáo hội (Ch.I)

Tiếp đến là các chủ thể trách nhiệm về việc thăng tiến và kiểm chứng căn tính Công giáo (Ch.II). Trong phần này cũng nói đến việc phục vụ của giáo quyền: giám mục giáo phận, các cha sở, Hội đồng Giám mục và Tòa Thánh.

Chương III của huấn thị đề cập đến một vài điểm khó khăn, như quan niệm thu hẹp, sự giải thích theo hình thức, những nhận xét khép kín. Văn kiện xác định các thẩm quyền và luật lệ.

Trong chương này cũng đề cập đến một số đề tài và lãnh vực nhạy cảm: những xung đột trong lãnh vực kỷ luật hoặc đạo lý, những trường hợp luật pháp nhà nước áp đặt những chọn lựa trái ngược với tự do tôn giáo và chính căn tính Công giáo của một trường học. Ngoài ra có những vấn đề trong nội bộ Giáo hội địa phương, do sự thẩm định khác nhau giữa các thành phần cộng đoàn như giám mục, cha sở, những người thánh hiến, các phụ huynh, các vị lãnh đạo trường, hội đoàn, v.v. Cách thức giải quyết những xung khắc.

Một số chỉ dẫn cụ thể

Huấn thị của Bộ Giáo dục Công giáo chứa đựng nhiều chỉ dẫn cụ thể:

Ví dụ, trong việc thu nhận các giáo viên và các nhân viên khác của trường Công giáo cần để ý đến căn tính đặc thù của các trường này, và những người không tôn trọng có thể bị sa thải. Thực vậy, trong trường Công giáo, “Việc phục vụ của giáo chức là một sứ vụ và là giáo vụ của Giáo hội. Nếu một người đã được thu nhận mà không tuân giữ các điều kiện của trường Công giáo và sự thuộc về Giáo hội, thì trường phải đề ra các biện pháp thích hợp. Cũng có thể đi tới quyết định sa thải, để ý đến tất cả những hoàn cảnh của mỗi trường hợp”. Việc sa thải chỉ áp dụng như biện pháp cuối cùng.

Huấn thị cũng qui định rằng: “Trường Công giáo, theo đạo lý của Giáo hội, phải giải thích và qui định những tiêu chuẩn cần thiết để thu nhận các giáo chức. Tiêu chuẩn này cũng liên hệ tới tất cả các việc thu nhận nhân viên khác, kể cả các nhân viên hành chánh. Vì thế nhà chức trách thẩm quyền phải thông báo về căn tính Công giáo của trường cho những người sắp được thu nhận và những hệ luận, cũng như trách nhiệm của họ trong việc thăng tiến căn tính ấy”.

Các giáo chức của trường Công giáo được kêu gọi “nổi bật về đạo lý ngay chính và đời sống liêm chính trong việc huấn luyện các thế hệ trẻ”.

Các giáo chức và nhân viên hành chánh thuộc về các Giáo hội Kitô hoặc tôn giáo khác, cũng như những người không tuyên xưng tín ngưỡng nào, từ khi được thu nhận vào trường Công giáo, họ có nghĩa vụ phải nhìn nhận và tôn trọng đặc tính Công giáo của trường”.

Ngoài ra, Huấn thị của Bộ Giáo dục Công giáo nhắc nhở rằng cần chú ý nhiều đến hoạt động tông đồ hơn là khía cạnh lợi nhuận tài chánh. Và cũng như trong công việc khác của Giáo hội, trách nhiệm về các trường Công giáo thuộc nhiều cấp độ khác nhau: giáo xứ, giáo phận, Tòa Thánh đều có trách nhiệm phụ đới (sussidiaria) đối với các trường Công giáo.

G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Trích nguồn: https://vietnamese.rvasia.org