Mùa Chay hướng lòng chúng ta suy niệm về cuộc thương khó của Chúa Giêsu. Thánh vịnh 22 (21) là một bài thơ dài có mối liên hệ mật thiết với Kitô học; nó được sử dụng cầu nguyện và suy niệm rất thích hợp cho mùa Chay. Thánh vịnh này gồm hai phần: phần một là lời than van kêu cứu của một người bị đau khổ và ngược đãi; phần hai là lời tạ ơn và những lời truyền tụng về Thiên Chúa. Đây là tâm tình cầu nguyện của một cá nhân nhưng nó lại được các thánh ký Tân Ước trích dẫn và mặc cho nó chiều kích ngôn sứ và cứu độ. Thánh vịnh này cũng được xem như là lời tiên báo về cuộc khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu.

Lạy Chúa con thờ, muôn lạy Chúa,[1]
Ngài nỡ lòng ruồng bỏ con sao?
Dù con thảm thiết kêu gào,
nhưng ơn cứu độ nơi nao xa vời!

Tác giả thánh vịnh trình bày hình ảnh vô tội của mình, nhưng lại đang bị lùng bắt và hành hạ bởi kẻ thù khiến ông phải chết. Lời cầu nguyện tha thiết của ông kêu thấu trời nhưng ông chỉ được đáp lại bởi một Thiên Chúa nơi nao xa vời! Thiên Chúa có vẻ rất xa với tác giả thánh vịnh trong lúc đau thương này, nhưng vẫn là Thiên Chúa giàu lòng Thương Xót đối với dân riêng của Người. Tâm trạng Chúa Giêsu trên Thánh Giá dường như được đồng hóa với đau khổ của tác giả thánh vịnh khi Người đang đối diện với thảm trạng của cái chết cận kề, người thân yêu bỏ rơi – trốn chạy, môn đệ phản bội – chối từ, những kẻ ác bủa vây bao phủ…

Thân sâu bọ chứ người đâu phải,
con bị đời mắng chửi dể duôi,
thấy con ai cũng chê cười,
lắc đầu bĩu mỏ buông lời mỉa mai:[2]
“Nó cậy Chúa, mặc Người cứu nó!
Người có thương, giải gỡ đi nào!”[3]
…
Bọn ác đó trong ngoài vây bủa,
chúng đâm con thủng cả chân tay,
xương con đếm được vắn dài;
chúng đưa cặp mắt cứ hoài ngó xem.
Áo mặc ngoài chúng đem chia chác,
còn áo trong cũng bắt thăm luôn.
Chúa là sức mạnh con nương,
cứu mau, lạy Chúa, xin đừng đứng xa.

Tuy nhiên, tiếng kêu của Chúa Giêsu trên Thánh Giá không phải là tiếng kêu than của tâm hồn trong lúc tuyệt vọng thương đau, nhưng là tiếng kêu của của một tâm hồn tín thác cho dù Người đang bị sức ép của sứ vụ đè nặng.
Đau khổ trong cuộc đời dương thế là điều không thể tránh, những lúc đi trong đêm tối đức tin, chúng ta cũng mang tâm trạng của tác giả thánh vịnh và cũng mặc lấy tâm tình của Chúa Giêsu. Hãy bắt chước Chúa Giêsu và tác giả thánh vịnh để đón lấy Thánh Giá bước vào con đường Thánh Giá với niềm tín thác và lòng trung thành. Hãy cùng suy ngẫm lại xem, trong những lúc đau khổ tột cùng, đức tin của tôi ra sao? Đau khổ có làm tôi ra u tối tuyệt vọng và khủng hoảng đức tin không? Lẽ nào tiếng kêu than của tác giả chẳng phải là tiếng kêu than của mỗi người chúng ta trong cuộc sống đầy đau khổ này sao!
Tuy nhiên ở phần thứ hai, tác giả thánh vịnh đã nhắc nhở chúng ta về lòng tín thác khi kết thúc những lời than thở kia và cõi lòng tác giả mở ra nhường chỗ cho lời tuyên xưng về niềm vui cứu độ. Nghi lễ Tạ Ơn được cử hành trong đại hội có tất cả mọi người, có dân của Chúa, có cộng đoàn phụng vụ, có các thế hệ tương lai. Đây là một kết thúc có hậu, một con đường đẹp mở ra.

Con nguyện sẽ loan truyền danh Chúa
cho anh em tất cả được hay,
và trong đại hội dân Ngài,
con xin dâng tiến một bài tán dương.

Thiên Chúa cứu độ đã đến để cứu giúp những ai đang khốn khổ nhưng một lòng tin tưởng tín thác vào Chúa. Niềm tin vào Thiên Chúa cho chúng ta nếm hưởng cái chết và sự sống gặp nhau; nỗi sầu buồn và niềm vui được hoán đổi. Thiên Chúa đã mặc khải chính Ngài là một Thiên Chúa yêu thương chiến thắng thần chết và sự dữ. Thiên Chúa là Đấng mà mọi người phải phủ phục tôn thờ. Chiến thắng của niềm tin là chiến thắng biến sự chết thành hồng ân sự sống, biến vực thẳm đau thương thành suối nguồn hy vọng.
Hỡi những ai kính sợ Đức Chúa,
hãy ca tụng Người đi!

Hỡi toàn thể giống nòi Giacóp,
nào hãy tôn vinh Người!
…
Bởi vì Chúa đã chẳng coi thường,
chẳng khinh miệt kẻ nghèo hèn khốn khổ,
cũng không đành ngoảnh mặt làm ngơ,nhưng đã thương nghe lời cầu cứu.

Lời cuối của thánh vịnh như là một lời hứa, một quyết tâm sau giờ cầu nguyện và cũng là tâm tình mà chúng ta mặc lấy trong mùa Chay này:

Toàn thế giới, muôn người nhớ lại
và trở về cùng Chúa.…Bởi vì Chúa nắm quyền vương đế,
Người thống trị chư dân.
Phần tôi, nguyện sẽ sống cho Chúa,
con cháu tôi sẽ phụng sự Người.
Thiên hạ sẽ nói về Đức Chúa
cho thế hệ tương lai,
truyền tụng cho hậu sinh đức công chính của Người,
rằng: “Đức Chúa đã làm như vậy!”

Nt. Maria Thérèse Bùi Thị Minh Thùy, O.P
Trích nguồn: https://vietnamese.rvasia.org

________________________________________
[1] x. Mt 27,46; Mc 15,34.
[2] x. Mt 27,39; Mc 15,29
[3] x. Mc 15,29