1. Từ thời niên thiếu đến khi làm Giám mục

• Cuộc đời của Đức cha Phêrô Lambert de la Motte nằm gọn trong lòng thế kỷ XVII (1624-1679).
• Lambert sinh ngày 28-01-1624 tại Lisieux, nước Pháp. Song thân là Ông Pierre Lambert de la Motte (1575-1635), và Bà Catherine Heudey de Pommainville et de Bocquencey (1583-1640).
• Ngài là trưởng nam trong gia đình gồm bảy anh chị em. Trong thời gian theo học phổ thông tại trường Dòng Tên ở Caen, ngài được Cha Hayneuve khai tâm về đời sống cầu nguyện và được Cha Hallé, Dòng Bé Mọn hướng dẫn vào đời sống khổ hạnh. Nhờ vậy, ngài tập được thói quen tốt lành: rước lễ hằng ngày, nguyện ngắm mỗi ngày hai giờ và ăn chay nhiều lần trong tuần.
• Ngài làm luật sư lúc mới 22 tuổi, theo đúng truyền thống gia đình thẩm phán, quí phái.
• Ngày 27-12-1655, ngài thụ phong linh mục.
• Năm 1657, ngài tham gia vận động cho công cuộc truyền giáo Viễn Đông.
• Ngày 29-07-1658 Đức Giáo hoàng Alexandre VII chọn Cha Francois Pallu làm Giám mục hiệu tòa Heliopolis, Cha Lambert làm Giám mục hiệu tòa Béryte. Ngày 09-09-1659, Tòa Thánh lại bổ nhiệm hai vị tân Giám mục này làm Đại diện Tông tòa đi truyền giáo cho lương dân Đức cha François Pallu đảm nhiệm Đàng Ngoài Việt Nam, Lào và năm tỉnh miền Nam Trung Hoa. Đức cha Lambert phụ trách Đàng Trong Việt Nam, Cambốt, bốn tỉnh miền Tây Nam Trung Hoa và đảo Hải Nam.
• Ngày 11-06-1660, ngài được Đức cha Bouthillier, Tổng Giám mục Tours tấn phong Giám mục tại nguyện đường Dòng Thăm Viếng, Paris.
• Ngày 24-11-1660, đoàn thừa sai gồm Đức cha Lambert, Cha Jacques de Bourges, Cha François Deydier và một người giúp việc rời Pháp, vượt biển Địa Trung Hải, lên bờ Alexandrette (Thổ Nhĩ Kỳ) rồi mạo hiểm bằng đường bộ qua Iraq, Iran, đến Ấn Độ và tới Juthia thủ đô Thái Lan ngày 22-08-1662.

2. Sự nghiệp thừa sai

Cuối năm 1664, Đức cha Lambert cùng với Đức cha Francois Pallu tổ chức Công đồng địa phương, gọi là Công đồng Juthia. Công đồng đã quyết định ba việc quan trọng:

• Soạn thảo “Huấn Thị gởi các thừa sai”.
• Xây dựng một chủng viện chung cho cả vùng Viễn Đông.
• Lập Hội Tông Đồ.
• Tháng 01-1670, ngài phong chức linh mục cho bảy thầy giảng Đàng Ngoài trên chiếc thuyền được coi như Nhà Thờ Chính Tòa đầu tiên của Việt Nam.
• Ngày 14-02-1670, ngài triệu tập và chủ tọa Công đồng Phố Hiến với sự hiện diện của ba linh mục thừa sai Pháp và chín linh mục Việt Nam.
• Ngày 19-02-1670, Đức cha Lambert đích thân nhận lời khấn của hai nữ tu tiên khởi Anê và Paula tại Phố Hiến. Đó chính là ngày khai sinh Dòng Mến Thánh Giá Việt Nam.
• Từ tháng 05-1676, sức khoẻ Đức cha Lambert kém dần. Chứng bệnh đường ruột và sạn thận làm cho Đức cha Lambert đau đớn nhiều, khiến ngài cảm thấy cần được yên tĩnh để cầu nguyện và kết hiệp mật thiết với Chúa Giêsu-Kitô Chịu-Đóng-Đinh.
• Ngày 15-06-1679, lúc 4 giờ sáng, ngài đã an nghỉ trong Chúa tại Juthia.