Lời Chúa: Lc 15,1-3.11-32
1 Các người thu thuế và các người tội lỗi đều lui tới với Đức Giêsu để nghe Người giảng.2 Những người Pharisêu và các kinh sư bèn xầm xì với nhau: “Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng”.3 Đức Giêsu mới kể cho họ dụ ngôn này: 11 Rồi Đức Giêsu nói tiếp: “Một người kia có hai con trai.12 Người con thứ nói với cha rằng: ‘Thưa cha, xin cho con phần tài sản con được hưởng’. Và người cha đã chia của cải cho hai con.13 Ít ngày sau, người con thứ thu góp tất cả rồi trẩy đi phương xa. Ở đó anh ta sống phóng đãng, phung phí tài sản của mình. 14 Khi anh ta đã ăn tiêu hết sạch, thì lại xảy ra trong vùng ấy một nạn đói khủng khiếp. Và anh ta bắt đầu lâm cảnh túng thiếu,15 nên phải đi ở đợ cho một người dân trong vùng; người này sai anh ta ra đồng chăn heo.16 Anh ta ao ước lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng, nhưng chẳng ai cho.17 Bấy giờ anh ta hồi tâm và tự nhủ: “Biết bao nhiêu người làm công cho cha ta được cơm dư gạo thừa, mà ta ở đây lại chết đói!18 Thôi, ta đứng lên, đi về cùng cha và thưa với người: ‘Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha,19 chẳng còn đáng gọi là con cha nữa. Xin coi con như một người làm công cho cha vậy’.20 Thế rồi anh ta đứng lên đi về cùng cha. 21 Bấy giờ người con nói rằng: ‘Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con cha nữa’. 22 Nhưng người cha liền bảo các đầy tớ rằng: ‘Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu,23 rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng!24 Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy’. Và họ bắt đầu ăn mừng. 25 Lúc ấy người con cả của ông đang ở ngoài đồng. Khi anh ta về gần đến nhà, nghe thấy tiếng đàn ca nhảy múa,26 liền gọi một người đầy tớ ra mà hỏi xem có chuyện gì.27 Người ấy trả lời: ‘Em cậu đã về, và cha cậu đã làm thịt con bê béo, vì gặp lại cậu ấy mạnh khoẻ’.28 Người anh cả liền nổi giận và không chịu vào nhà. Nhưng cha cậu ra năn nỉ.29 Câu trả lời cha: ‘Cha coi, đã bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh, thế mà chưa bao giờ cha cho lấy được một con dê con để con ăn mừng với bạn bè.30 Còn thằng con của cha đó, sau khi đã nuốt hết của cải của cha với bọn điếm, nay trở về, thì cha lại giết bê béo ăn mừng!’. 31 Nhưng người cha nói với anh ta: ‘Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con.32 Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy’”.
Suy niệm: Hoà giải với Thiên Chúa và tha nhân
Nếu con người biết vâng lời Thiên Chúa và giữ trọn những giáo huấn của Chúa, như được viết qua 10 giới răn, họ sẽ sống đúng mối liên hệ với Thiên Chúa, với tha nhân và với thế giới chung quanh.
Sự trung thành của họ sẽ được Thiên Chúa sẽ chúc lành, bằng cách cho mọi việc họ làm được thành công và bảo vệ họ khỏi mọi điều nguy hiểm xác hồn. Nhưng con người đã không giữ lời Thiên Chúa dạy, họ vẫn nghe theo tiếng gọi của những đam mê vật chất và giả tạo phù hoa làm đảo lộn mọi trật tự của Thiên Chúa. Họ khước từ tình yêu đích thực của Thiên Chúa, cha mẹ và anh em để chạy theo những tình yêu giả dối và tạm thời.
Mùa Chay là thời gian Thiên Chúa kêu gọi con người chú tâm xét lại mối liên hệ của họ đối với Người và với tha nhân, để hoà giải và sống đúng các mối liên hệ trong cuộc đời.
Các bài đọc Lời Chúa trong Chúa nhật IV hôm nay đặt trọng tâm vào sự hoà giải giữa con người với Thiên Chúa và với nhau. Trong bài đọc thứ nhất, Thiên Chúa dẫn đưa con cái Israel vào Đất Hứa, sau cuộc Xuất Hành và thanh luyện 40 năm trong sa mạc. Người đưa họ vào miền Đất Hứa và truyền cho ông Giôsue phải cắt bì cho tất cả những người nam của Israel tại Ghilgat, như một giao ước phải tuân giữ. Chính Người sẽ bảo vệ và chúc lành nếu họ tuân giữ các thánh chỉ và Lề Luật Người ban. Người nói với họ : “Hôm nay Ta đã cất khỏi cac ngươi cái ô nhục của người Ai-Cập”. Người ban cho họ hoa màu của miền đất “chảy sữa và mật” và họ được hưởng dùng. Thiên Chúa đã chấm dứt thời kỳ nô lệ của họ. Họ được sống tự do trong miền Đất Hứa.
Trong bài đọc thứ II, con người tự mình không thể giao hoà với Thiên Chúa vì tất cả đều phạm tội; nhưng vì yêu thương, Thiên Chúa đã ban cho Đức Kitô, Người Con duy nhất xuống trần để đền tội cho con người. Đức Giêsu Kitô là lý do con người được giao hoà với Thiên chúa : “Trong Đức Kitô, Thiên Chúa đã cho thế gian được hoà giải với Người”. Nhờ Đức Giêsu Kito, con người được hoà giải, được trở nên tạo vật mới: tội lỗi không còn thống trị con người nữa; con người được trở nên công chính; và con người không phải chết, nhưng được sống muôn đời. Sự sống đời đời cũng chính là lời hứa của Chúa cho chúng ta hôm nay.
Trong bài Tin mừng, người con thứ khước từ tình yêu chân thật của cha để chạy theo những tình yêu gian dối, tạm bợ và chóng tàn của thế gian; nhưng khi nhận ra tình yêu đích thực, anh đã mạnh dạn trỗi dậy và quay về để hoà giải với cha của mình.
Có hai thái độ luôn đối chọi trong chọn lựa của một con người. Trước hết đó là thái độ ái kỷ. Khi người ta chỉ nghĩ về mình, tôn vinh chính mình và những gì thuộc về mình, thì họ làm cho mình trở thành trung tâm của mọi suy xét và tính toán. Mọi thứ phải phục vụ cho nhu cầu của chính họ. Chọn lựa này không có chỗ cho những luật lệ nghiêm túc, không có chỗ cho sự hy sinh, hãm mình…. Ngược lại là những, càm ràm, những thoả mãn đam mê của nhu cầu cá nhân. Chính vì thế, người ta có thể loại trừ tất cả những thứ rào cản để đạt được nhu cầu của mình. Đây chính là hình ảnh của người con thứ lúc ban đầu và cũng là hình ảnh của người anh trong cuộc đối thoại càm ràm với cha mình.
Thái độ thứ hai đó là thái độ làm ngơ. Có ba con người đều làm ngơ. Hai người con và người cha. Nếu thái độ làm ngơ của hai người con là vì họ không nhận ra ân huệ đặc biệt mà họ đang được thụ hưởng trong nhà cha họ, để rồi họ tìm cách tách ra khỏi ân huệ được bảo đảm và được đối xử xứng đáng bằng cách đòi chia gia sản và càm ràm về “sự thiệt thòi”, trách móc người cha của mình; thì thái độ làm ngơ của người cha, chính là vì tình yêu cứu vớt hai người con đi lạc. Người cha không màng đến những đòi hỏi vô lý của những người con, vì họ “không nhận biết ân huệ” mà họ được thừa hưởng. Sự làm ngơ của người cha cũng là để giúp hai người con nhận ra giá trị của chính họ. Tất cả sự làm ngơ có chủ ý này nhằm lôi kéo những người con đi lạc trở về đường ngay nẻo chính, để họ nhận biết tình yêu vô vàn của người cha dành cho họ và sống xứng đáng với vai trò làm con.
Thiên Chúa cũng làm ngơ trước tội lỗi và sự nổi loạn của chúng ta. Chính Chúa vẫn kiên nhẫn đợi chờ và thương lượng với chúng ta hằng ngày, để đưa chúng ta bước vào đường nẻo bình an, để nhờ đó, chúng ta được thừa hưởng hạnh phúc trong Nước Trời mai sau, là gia tài quý báu hơn vạn thứ ở trần gian này.
Xin Chúa củng cố và ban thêm lòng hoán cải cho chúng ta.
Fr. Joseph
