Đức Thánh cha Phanxicô hy vọng sẽ có nghi lễ phụng vụ cho các dân tộc miền Amazzonia, theo hướng đi như đã được thực hiện với nghi lễ Zaire.
Ngài bày tỏ lập trường trên đây, trong sứ điệp Video nhân dịp giới thiệu cuốn sách tựa đề: “Đức Giáo hoàng Phanxicô và ‘Sách lễ Rôma cho các giáo phận ở Zaire’. Một nghi lễ triển vọng cho các nền văn hóa khác”.
Sách gồm các đóng góp của nhiều tác giả, do nữ tu Rita Mboshu Kongo, thuộc dòng Nữ Tử Đức Mẹ Đồng Công, phối hợp việc biên soạn.
Trong sứ điệp, Đức Thánh cha ghi nhận rằng: “Sách này là bằng chứng về một sự cử hành được sống thực trong đức tin và vui mừng”. Ngài hy vọng việc cử hành các bí tích và các á bí tích cũng sẽ được đề ra để hoàn tất nghi lễ Zaire này. Đồng thời, Đức Thánh cha cũng cầu mong cùng hướng đi đó sẽ hướng dẫn việc soạn ra nghi thức phụng vụ cho miền Amazzonia, như ngài đã viết trong Tông huấn “Querida Amazonia”, đúc kết Thượng Hội đồng Giám mục về miền này hồi năm ngoái (2019), đó là “thu thập vào trong phụng vụ nhiều yếu tố riêng của kinh nghiệm thổ dân về sự tiếp xúc thân mật của họ với thiên nhiên và khích lệ những biểu hiện bản xứ qua các bài ca, vũ điệu, nghi thức, cử chỉ và các biểu tượng. Công đồng chung Vatican II đã yêu cầu nỗ lực này trong việc hội nhập văn hóa phụng vụ nơi các thổ dân bản xứ, nhưng đã hơn 50 năm qua, chúng ta chỉ đạt được một ít tiến bộ trong chiều hướng này” (n.82).
Nghi lễ Zaire là nghi lễ đầu tiên và duy nhất được hội nhập văn hóa trong Giáo hội Công giáo Latinh và được phê chuẩn sau Công đồng chung Vatican II.
Sáng Chúa nhật thứ I Mùa vọng, 1/12 năm ngoái (2019), tại Đền thờ thánh Phêrô, Đức Thánh cha đã cử hành thánh lễ trước sự hiện diện của 1.500 tín hữu thuộc đoàn Công giáo Congo ở Roma và Italia, nhân dịp kỷ niệm 25 năm thành lập Văn phòng tuyên úy Công giáo Congo ở Rôma. Thánh lễ theo nghi thức Zaire với “Sách lễ Rôma cho các giáo phận Zaire”, tên cũ của Cộng hòa dân chủ Congo. Sách lễ này được Bộ Phụng tự và kỷ luật bí tích phê chuẩn ngày 30/4/1988, chứa đựng những thích ứng nghi lễ Rôma thông thường với một số điểm theo văn hóa Congo, theo lời thỉnh cầu của các giám mục Zaire hồi năm 1969, kết quả một tiến trình hội nhập văn hóa lâu dài, được Đức Giáo hoàng Phaolô VI và Gioan Phaolô II khuyến khích. Văn bản thánh lễ và nghi thức Zaire để ý đến truyền thống truyền khẩu của Phi châu và nhấn mạnh sự tham gia tích cực của cộng đoàn, nam và nữ, qua những cử điệu nhịp nhàng, và giơ cánh tay lên trời. Trong kinh Vinh Danh, các thừa tác viên múa quanh bàn thờ và nhiều phần được dành cho các bài ca, thường có kèm theo điệu trống và các nhạc cụ cổ truyền. Những người đọc sách thánh được vị chủ lễ chúc lành và sai đi, trước khi tiến đến bục sách.
Ngoài ra, kinh cầu các thánh chiếm một chỗ quan trọng, ngay từ đầu buổi lễ. Người ta kêu cầu cả các tổ tiên có tâm hồn ngay chính đang hiệp thông với Thiên Chúa. Nghi thức thống hối và chúc bình an diễn ra sau bài giảng, trước phần lời nguyện giáo dân và dâng lễ vật.
G. Trần Đức Anh, O.P.
Trích nguồn: https://vietnamese.rvasia.org
